sobota, 21 listopada 2009

Whisky i Whiskey

Wielu z was, zastanawia się nad tym, jak to w końcu się pisze? Która z wersji jest poprawna? Whisky czy Whiskey?

Otóż używa się obu wersji. Zaczęło się od Irlandii, aby odróżnić alkohol tam produkowany od tego ze Szkocji wtrącono literę "e". Potem w Stanach Zjednoczonych też używano zmienionej nazwy, poza niewielkimi wyjątkami. W Kanadzie zostało po staremu, whisky. Tak samo jak w Japonii, Walii, Anglii i Nowej Zelandii.

Zatem prawdopodobnie jedynie w Irlandii i USA przyjęła się nazwa whiskey. Zaczniecie się pewnie zastanawiać, czy to ma jakieś znaczenie, czy wyroby tych dwóch krajów są podobne? Nie, to zupełnie co innego. Irlandzkiej Whiskey, o wiele bliżej (pod względem sposobu produkcji) do szkockiej niż do amerykańskiej.

Amerykańska whiskey, wytwarzana jest tylko ze zbóż. Jednakże, aby złagodzić jej smak, większość zbóż stanowi kukurydza, niejednokrotnie powyżej 80 procent. Podobna jest zresztą do burbona i w zasadzie można by powiedzieć, że to jest jedno i to samo. Do tego, Amerykanie używają świeżych beczek dębowych, w których dojrzewa trunek. W przeciwieństwie do Szkotów i ich naśladowców. Szkoci bowiem odkryli iż świeże drewno, psuje nieco smak whisky, nadając jej nieco cierpki smak. Więc zaczęli używać beczek między innymi po sherry, burbonie, porto. Szczególnie chwalone są beczki po sherry, które nadają trunkowi słodycz i nieco koloru.

Czym się różni zatem whisky szkocka od irlandzkiej? Szkoci do suszenia słodu, używają głównie torfu, co nadaje whisky mniej lub bardziej torfowy smak. Niektórzy tego nie lubią, ja akurat uwielbiam. Irlandzcycy używają głównie nowszych metod suszenia, jedynym wyjątkiem jest whiskey Connemara, która jest bardzo torfowa (jak na Irlandię). Oczywiście wśród whisky szkockich też są wyjątki, jak na przykład Glengoyne.
Kolejną różnicą jest trzykrotna destylacja w destylarniach irlandzkich(co sprawia, że whiskey jest bardziej łagodna), natomiast dwukrotna w szkockich. Wyjątkiem jest potrójna destylacja w Auchentoshan.

Co to jest ta cała Whisky(Whiskey)

Zapewne część z was spróbowało whisky i jej nie polubiliście, twierdzicie teraz, że to nie dla was. Część spróbowała, posmakowało i teraz chcecie wiedzieć więcej. Jestem prawie pewny, że większość z was próbowała najpopularniejszego rodzaju tego trunku. Mianowicie whisky blended czyli mieszana, ewentualnie jedną z amerykańskich whiskey. Tak, czy owak, można było się nieco zrazić.

  Prawdopodobnie metodę destylacji wymyślono w Irlandii, a Szkoci ją udoskonalili. W żadnym innym kraju nie ma tylu rodzajów tego trunku, co właśnie w Szkocji.
Whisky szkocką można podzielić na podstawowe trzy podstawowe rodzaje:
 - Malt czyli słodowa.
 - Grain czyli zbożowa.
 - Blended czyli mieszana, powstaje z mieszania whisky słodowej ze zbożową.

 Na początku była jedynie whisky słodowa. Uzyskuje się ją jedynie ze słodu jęczmiennego, wody i drożdży. Jedynym dozwolonym dodatkiem jest karmel. Dodaje się go w celu zabarwienia na nieco intensywniejszy kolor. Po destylacji  trunek rozlewa się do dębowych beczek, gdzie dojrzewa co najmniej 3 lata, dopiero wtedy można alkohol ten nazwać whisky.

  Za każdym razem po przygotowaniu destylatu, alembik należy opróżnić i wyczyścić, w dodatku przyzwoita whisky powinna odleżećj 10 lat w beczkach. Taki proces łączy się z kosztami.
W pierwszej połowie XIX wieku, opracowano aparat do destylacji ciągłej, co umożliwiało produkcję na masową skalę. Nie było konieczności stosowania słodu, wystarczyły jakiekolwiek zboża włączając kukurydzę. W ten sposób powstała whisky zbożowa. W większości przypadków nie nadająca się do sprzedaży. Zaczęto więc mieszać whisky słodową ze zbożową. Dzięki czemu trunek ten mógł się bardziej rozpowszechnić.

  Atutem była cena, sporo niższa niż whisky słodowej, niestety dzisiaj chyba sie nieco zatracono i whisky mieszana często jest droższa od dobrej whisky słodowej. Weźmy na przykład Johnniego Walkera Black Label, który jest oczywiście whisky mieszaną. W jednym ze sklepów internetowych jego cena wynosiła 129 zł. W tym samym sklepie można kupić takie na przykład whisky słodowe
Arran Single 8 years old, Island Malt - 139zł
Auchentoshan Select, Single Lowland Malt - 129zł
Bowmore Legend, Single Islay Malt - 139
Glen Garioch Aged 10 Years, Single Highland Malt - 129zł
Speyside Aged 12 Years, Single Malt - 139
Finlaggan old reserve - 125zł
(dla ludzi nie znających języka angielskiego : years old, albo years i liczba dodana przed zwrotem oznacza ile lat ma dana whisky, single malt - o tym w jednym z kolejnych postów)

  Mamy więc 6 maltów w podobnej cenie, a jeden z nich jest nawet tańszy. Według mnie, już lepiej wydać te 10 zł więcej i posmakować czegoś lepszego niż zwykły blend.